Αστική Θερμική Νησίδα (Urban Heat Island)
Ματίνα Μπέρου (Φυσικός – Μετεωρολόγος)
Αστική Θερμική Νησίδα.
Τους καλοκαιρινούς μήνες η αίσθηση ζέστης γίνεται αποπνικτική στις αστικές περιοχές. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας (ΑΘΝ), κατά το οποίο μια αστική περιοχή είναι πολύ πιο θερμή από τα προάστια και τις αγροτικές περιοχές που την περιβάλλουν. Στο κέντρο μιας πόλης η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι αυξημένη όπως και η εκπομπή θερμότητας και διοξειδίου του άνθρακα από λεωφορεία, αυτοκίνητα και τρένα. Αυτά σε συνδυασμό με την πυκνή δόμηση των κτιρίων, παγιδεύουν τη θερμότητα που παράγεται η οποία δε βρίσκει εύκολα διέξοδο. Για μικρές πόλεις η τιμή της διαφοράς θερμοκρασίας είναι 2-3° C, ενώ για μεγάλες πόλεις όπως π.χ. η Αθήνα μπορεί να φτάσει τους 10-12° C.
Η ΑΘΝ παρατηρείται κυρίως τις νυχτερινές ώρες όταν οι άνεμοι είναι εξασθενημένοι.
Παράγοντες που δημιουργούν και επηρεάζουν την Αστική Θερμική Νησίδα:.
- Αυξημένη κυκλοφορία οχημάτων και ανθρώπινης δραστηριότητας.
- Μεγαλύτερη απορρόφηση ηλιακής ακτινοβολίας από τους δρόμους εφόσον η πίσσα έχει μικρο βαθμό ανάκλασης.
- Μεγάλη απορρόφηση της θερμότητας από τα υλικά των κτιρίων και επανεκπομπή της κατά τις νυχτερινές ώρες
- Επανεκπομπή προς το έδαφος της μεγάλου μήκους κύματος ακτινοβολίας από τους ρύπους της ατμόσφαιρας.
- Η μειωμένη εξάτμιση λόγω της έλλειψης πράσινου στο κέντρο της πόλης.
Βιβλιογραφικά η πρώτη αναφορά σε αυτό το φαινόμενο έγινε το 1820 από τον L.Howards ο οποίος παρατήρησε αυτή την θερμοκρασιακή διαφορά μεταξύ της πόλης του Λονδίνου και των περίχωρων αυτού την οποία και περιέγραψε ως «τεχνητή αύξηση της θερμότητας»
Τα αστικά κέντρα έχουν συχνά χαμηλότερη ποιότητα αέρα επειδή υπάρχουν περισσότεροι ρύποι (απόβλητα από οχήματα, βιομηχανία και ανθρώπους) που διοχετεύονται στον αέρα. Όταν κάνει πολύ ζέστη, πολλοί από εμάς τρέχουμε κατευθείαν στον ανεμιστήρα ή στον κλιματισμό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε αστικές περιοχές που υποφέρουν από τις επιπτώσεις των αστικών θερμικών νησίδων. Τα αστικά κέντρα συμβάλλουν στις ενεργειακές απαιτήσεις το καλοκαίρι, καταπονώντας τους ενεργειακούς πόρους και για αυτό συχνά υπόκεινται σε διακοπές ρεύματος. Οι εταιρείες κοινής ωφέλειας αρχίζουν να κάνουν διακοπές ρεύματος όταν δεν έχουν αρκετή ενέργεια για να καλύψουν τις απαιτήσεις των πελατών τους. Η ενέργεια που χρησιμοποιείται στους ηλεκτρικούς ανεμιστήρες και τον κλιματισμό καταλήγει να συμβάλλει σε μια ακόμη θερμότερη ΑΘΝ.
Σύμφωνα με έρευνα του National Weather Service ο καύσωνας προκαλεί ετησίως τους περισσότερους θανάτους από κάθε άλλο φυσικό φαινόμενο.
Αντιμετώπιση του φαινομένου:
- Τα φυτά απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα, έναν βασικότατο ρύπο. Μειώνουν επίσης τη θερμότητα των γύρω περιοχών μέσω της διαπνοής. Για αυτό η χρήση πράσινων στεγών, οι οποίες είναι στέγες κτιρίων που καλύπτονται από φυτά, καθώς και οι κατακόρυφοι κήποι στις όψεις των κτιρίων, βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας.
Χρήση ανοιχτών χρωμάτων και ψυχρών υλικών στις επιφάνειες για να ανακλούν εντονότερα την ηλιακή ακτινοβολία.
- Αξιοποίηση του υγρού στοιχείου όπως η κατασκεύη σιντριβανιών ή πισίνων, η επαναφορά των θαμμένων ποταμών και η αποκατάσταση της ροής τους (Daylighting rivers)
- Ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας για τη μείωση των αυτοκινήτων στις πόλεις.
Η θερμοκρασιακή διαφορά περιοχών της πρωτεύουσας, υφίσταται και κατά τη χειμερινή περίοδο, που τότε η διαφορά μεταξύ προαστίων-κέντρου μπορεί να φτάσει τους 8°C. Σε αυτή την περίπτωση, ωφελημένοι είναι οι κάτοικοι του κέντρου, οι οποίοι εξοικονομούν έως και 30% ενέργεια, όμως σ’ ετήσια βάση η κατανάλωση ενέργειας από τα κλιματιστικά είναι σχεδόν διπλάσια στο κέντρο της πόλης απ’ ότι στα προάστιά της.
Ανακαλύψτε το μόνοι σας! Μια ζεστή μέρα, βγείτε έξω και βρείτε ένα πεζοδρόμιο που βρίσκεται ακριβώς δίπλα σε ένα κομμάτι γρασίδι. Νιώστε και τις δύο επιφάνειες. Το γρασίδι πρέπει να το αισθάνεστε πιο δροσερό στο δέρμα σας από το πεζοδρόμιο και αυτό οφείλεται κυρίως στη διαπνοή! |
Μείνετε ενημερωμένοι για τις καιρικές συνθήκες κάθε ημέρας κάνοντας κλικ εδώ: https://weather2go.gr/
Επίσης μην ξεχάσεις να δεις τη live πρόγνωση της ομάδας του weather2go.gr
Περισσότερα σχετικά με το τι να φορέσετε για αυτή την εβδομάδα εδώ: “τι να φορέσω
Περισσότερα σχετικά με τον καιρό δες τον “ιδανικό καιρό για …” αυτή την εβδομάδα του Γιώργου Τσατραφύλλια.
Σου άρεσε; Μοιράσου το: