Τα χρώματα του ουρανού!

Τα χρώματα του ουρανού!

Μια τυπική ερώτηση των παιδιών και όχι μόνο, είναι η εξής:
“Γιατί ο ουρανός είναι μπλε;”
Οι απαντήσεις που παίρνουν κατά καιρούς είναι “επειδή ανακλάται το χρώμα της θάλασσας” ή “επειδή τέτοιο χρώμα είναι ο αέρας”.

Καλό θα ήταν να προσέχουμε τί λέμε στα παιδιά, γιατί έχουν μυαλό σφουγγάρι και απορροφούν την κάθε πληροφορία κετευθείαν! Αν ίσχυαν οι παραπάνω απαντήσεις, τότε ας θέσουμε μια άλλη ερώτηση: Γιατί ο ουρανός πάνω από την έρημο ή τους πάγους, είναι μπλε;

Φυσικά, οι παραπάνω απαντήσεις είναι λανθασμένες.
Επίσης ο ουρανός είναι μαύρος τη νύχτα, οπότε ο αέρας δεν είναι μπλε!
Καταλήγουμε λοιπόν με τη λογική μας, οτι για αυτό το φαινόμενο, κάποιο ρόλο θα παίζει ο Ήλιος.

Διάφοροι παράγοντες οφείλονται στο οτι βλέπουμε τον ουρανό μπλε κατά τη διάρκεια της ημέρας:

1. το φάσμα του φωτός
2. η αλληλεπίδρασή του με τα μόρια του αέρα
3. οι δυνατότητες του ανθρώπινου ματιού

1. Όλοι έχουμε κοιτάξει κατά λάθος τον Ήλιο. Γνωρίζουμε λοιπόν πως έχει λευκό χρώμα. Το λευκό χρώμα αποτελείται από όλα τα χρώματα που ξέρουμε. Αυτή τη γνώση, όπως και πολλές άλλες, την έχουμε εξαιτίας του γνωστού Άγγλου φυσικού, μαθηματικού, αστρονόμου, φιλόσοφου, αλχημιστή και θεολόγου Σερ Ισαάκ Νεύτωνα.

Με τα πειράματά του ανακάλυψε πως εαν γίνει ανάλυση του λευκού φωτός με ένα γυάλινο πρίσμα προκύπτει μια εικόνα όπως η παρακάτω, αλλά και αντίστροφα αν συνδυάσουμε όλα τα χρώματα, προκύπτει το λευκό φως.

Μας θυμίζει κάτι αυτό; Φυσικά! Θυμίζει το ουράνιο τόξο. Το ουράνιο τόξο εμφανίζεται μετά από βροχή, όταν δηλαδή υπάρχουν σταγονίδια στην ατμόσφαιρα, τα οποία παίζουν το ρόλο του πρίσματος και αναλύουν το φως του Ήλιου που εμφανίζεται μετά τη βροχή!

Το φως του Ηλίου λοιπόν έχει ένα φάσμα, το ονομαζόμενο “Ηλιακό φάσμα”, το οποίο αποτελείται από διάφορα μήκη κύματος και μόνο ένα μέρος αυτού είναι ορατό από το ανθρώπινο μάτι.

Η υπέρυθρη ακτινοβολία εκπέμπεται από κάθε θερμό σώμα. Ο άνθρωπος μπορεί να τη νιώσει, αλλά δεν μπορεί να τη δει χωρίς τη βοήθεια της θερμικής κάμερας.

Τα φίδια είναι ευαίσθητα στην υπέρυθρη ακτινοβολία και έτσι εντοπίζουν τα θύματά τους!

Ωραία όλα αυτά, αλλά έχετε ακόμα την απορία γιατί ο ουρανός είναι μπλε…

2. Τα μόρια του αέρα που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα της Γης σκεδάζουν το φως και κυρίως τα μικρά μήκη κύματος.

Σκεδάζουν δηλαδή πιο πολύ το ιώδες χρώμα, λιγότερο το μπλε και ακόμα λιγότερο το πράσινο, ακόμα λιγότερο το κίτρινο κ.ο.κ.

Το μπλε χρώμα που βλέπουμε είναι το χρώμα που αντιλαμβανόμαστε οτι σκεδάζεται περισσότερο στην Ατμόσφαιρα!
Nαι αλλά, δεν είπαμε οτι πιο πολύ σκεδάζεται το ιώδες;

3. Εδώ πάιζει ρόλο η επίδραση του ανθρώπινου ματιού. Παρακάτω βλέπουμε την ικανότητα του ματιού να αντιλαμβάνεται τα χρώματα.

Παρατηρούμε οτι με ευκολία το μάτι μας αντιλαμβάνεται το μπλε χρώμα, από την άλλη συναντά μια δυσκολία στην αντίληψη του ιώδους χρώματος. Εαν δηλαδή το ανθρώπινο μάτι ήταν τέλειο, τότε η τυπική ερώτηση, θα ήταν:

“Γιατί ο ουρανός έχει ιώδες χρώμα;“

Όλα αυτά που αναφέρθηκαν ισχύουν στην περίπτωση που έχουμε ημέρα, είναι δηλαδή παρόν ο Ήλιος και συγκεκριμένα η ημέρα αυτή είναι ηλιόλουστη. Διαφορετικά, υπάρχουν τα σύννεφα, τα οποία είναι λευκά. Και είναι λευκά διότι αποτελούνται από υδρατμούς οι οποίοι δεν είναι επιλεκτικοί όπως τα διάφορα μόρια αέρα, αλλά σκεδάζουν όλο το φάσμα του ηλιακού φωτός ομοιόμορφα, οπότε όταν συνδυάζονται όλα τα χρώματα, το χρώμα που προκύπτει, είναι το λευκό!

Εξαίρεση αποτελούν τα πυκνά σύννεφα τα οποία αποτελούνται από περισσότερους υδρατμούς και έτσι σκεδάζουν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας του Ηλίου πίσω στο διάστημα ή τη συγκρατούν ανάμεσά τους.

Χρησιμοποιήσαμε συχνά τη λέξη σκέδαση. Για αυτό το λόγο καλό θα ήταν να αναφερθεί και το πρόσωπο που ασχολήθηκε αρκετά με τη σκέδαση και το όνομά του έδωσε και σε μια μορφή σκέδασης.

Μιλάμε για τον Άγγλο φυσικό και μαθηματικό Λόρδο Rayleigh (John William Strutt).

O φυσικός αυτός ασχολήθηκε με το γιατί ο ουρανός είναι μπλε, αλλά και γιατί φαίνεται κόκκινος κατά την Ανατολή και Δύση του Ήλιου.

Όταν ο Ήλιος βρίσκεται στον ορίζοντα, διασχίζει μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας μέχρι να φτάσει στα μάτια μας. Αυτό σημαίνει πως στη μεγάλη αυτή διαδρομή συνατάει και σωματίδια τα οποία σκεδάζουν ακόμα πιο πολύ το μπλε χρώμα, και έτσι στα μάτια μας καταφέρνουν να φτάσουν οι κόκκινες και οι πορτοκαλί αποχρώσεις του ορατού φάσματος.

Ήξερες ότι οι προγόνοι μας δε γνώριζαν την ύπαρξη του μπλε χρώματος;

Η ιστορία του «μπλε που είναι αόρατη στην ιστορία» ξεκινά το 1858 όταν ο Άγγλος αξιωματικός Γουίλιαμ Γκλάντστοουν διάβασε κάτι στην «Οδύσσεια» που του έκανε εντύπωση . Ο Γκλάντστοουν παρατήρησε ότι ο Όμηρος περιέγραψε το χρώμα της θάλασσας ως «σκούρο κρασί» – οδηγώντας τον να κάνει την ερώτηση, γιατί όχι «βαθύ μπλε;»

Ο Γκλάντστοουν διερεύνησε αυτό το ζήτημα και υπολόγισε τις χρωματικές αναφορές στην Οδύσσεια, διαπιστώνοντας ότι ενώ το μαύρο αναφέρθηκε σχεδόν 200 φορές και το λευκό περίπου 100, το μπλε δεν εμφανίστηκε ούτε μια φορά. Διευρύνοντας την έρευνά του, στη συνέχεια διαπίστωσε ότι το «μπλε» δεν υπήρχε πουθενά.

Ο πρώτος λαός που γνωρίζουμε ότι ήξερε την ύπαρξη του μπλε χρώματος, είναι οι Αιγύπτιοι, οι οποίοι παρήγαγαν μπλε βαφές με την ονομασία hsbd-iryt που σημαίνει το χρώμα του Lapis Lazuli (ημιπολύτιμος λίθος)!

 

Μείνετε ενημερωμένοι για τις καιρικές συνθήκες κάθε ημέρας κάνοντας κλικ εδώ: https://weather2go.gr/

Επίσης μην ξεχάσεις να δεις τη live πρόγνωση της ομάδας του weather2go.gr

Περισσότερα σχετικά με το τι να φορέσετε για  αυτή την εβδομάδα εδώ:  “τι να φορέσω

σήμερα” της  Ματίνας Μπέρου .

Περισσότερα σχετικά με τον καιρό δες τον “ιδανικό καιρό για …” αυτή την εβδομάδα του Γιώργου Τσατραφύλλια.