Kλιματική Aλλαγή

Τι είναι η κλιματική αλλαγή?

Είναι η μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος και ειδικότερα οι μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών  που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα (30 χρονιά και πάνω) . Το κύριο αίτιο της κλιματικής αλλαγής είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ορισμένα αέρια στην ατμόσφαιρα της Γης που ονομάζονται θερμοκηπιακά  λειτουργούν όπως το γυαλί των θερμοκηπίων. Παγιδεύουν τη θερμότητα του ήλιου και εμποδίζουν τη διάχυσή της στο διάστημα, προκαλώντας την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Φαινόμενο θερμοκηπίου

 Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια φυσική διαδικασία . Πάντα υπήρχε και μάλιστα επιβάλλεται αλλιώς η θερμοκρασία του πλανήτη θα ήταν -18^ο C.Δεν θα υπήρχε ζωή. Τώρα η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας  της γης διατηρείται στους 15^ο C.Τα αέρια του θερμοκηπίου (που βρίσκονται από το έδαφος μέχρι 50 km ψηλά)  λειτουργούν δηλαδή σαν  μια θερμορυθμιστική κουβέρτα . Πολλά από αυτά τα αέρια υπάρχουν στη φύση, αλλά η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των συγκεντρώσεων ορισμένων από αυτά στην ατμόσφαιρα, όπως:

το CO₂ ,

το μεθάνιο CH₄ συμμετέχει 4-9% ,χρόνος ζωής 12 χρόνια

 Υποξείδια αζώτου Ν₂Ο

 Φθοριούχα αέρια

 Χλωροφθοράνθρακες CFC’S

*Εμείς ασχολούμαστε το CO₂ , διότι η συγκέντρωσή του έχει αύξηση 50% από την προβιομηχανική εποχή, συμμετέχει 9-26% στην θέρμανση .Επίσης ο χρόνος ζωής του είναι 50-100 χρόνια διότι είναι  χημικά αδρανές δηλαδή δεν συμμετέχει σε αντιδράσεις ,άρα δεν υπάρχει κάτι που να το καταστρέφει.

Κυριότερες αιτίες αύξησης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου

 -Η καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο ,αέριο) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τις μεταφορές, τη βιομηχανία και τα νοικοκυριά.

-Η διαδικασία παραγωγής τσιμέντου

-Η αποψίλωση των δασών: τα δέντρα συμβάλλουν στη ρύθμιση του κλίματος διότι απορροφούν το CO₂ από την ατμόσφαιρα. Όταν υλοτομούνται, χάνεται αυτό το θετικό αποτέλεσμα και ο άνθρακας που θα αποθηκευόταν σ’ αυτά απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, κάτι που επιδεινώνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

-Αύξηση της κτηνοτροφίας: οι αγελάδες και τα πρόβατα παράγουν μεγάλες ποσότητες μεθανίου κατά την πέψη της τροφής τους.

-Τα αζωτούχα λιπάσματα ευθύνονται για τις εκπομπές υποξείδιου του αζώτου.

-Τα φθοριούχα αέρια παράγονται από εξοπλισμό και προϊόντα που χρησιμοποιούν αυτά τα αέρια (ψυκτικά μέσα ,καλλυντικά, ηλεκτρονικά, μονωτικό αέριο, αλουμίνιο). Αυτές οι εκπομπές οδηγούν σε εξαιρετικά σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας, έως και 23.000 φορές μεγαλύτερη από αυτή που προκαλεί το CO₂.

* Η κλιματική κρίση επηρεάζει και τους ωκεανούς οι οποίοι αποτελούν την μεγαλύτερη καταβόθρα άνθρακα στον πλανήτη. Ένας θερμότερος ωκεανός κινδυνεύει να απορροφά λιγότερο άνθρακα άρα να μένει περισσότερος στην ατμόσφαιρα.

Συνέπειες της κλιματικής αλλαγής

 -Οι υψηλές θερμοκρασίες που δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες  να έχουμε συχνότερους και ακραίους καύσωνες, άρα κατανάλωση περισσότερης ενέργειας για την ψύξη .Επίσης αυξάνεται η εξάτμιση η οποία σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων δημιουργεί συνθήκες ξηρασίας άρα πλήγμα για την αγροτική παραγωγή .Επίσης δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τις  δασικές  πυρκαγιές. Ακόμη

οι καταιγίδες γίνονται συχνότερες και πιο ραγδαίες με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αιφνίδιες πλημμύρες, ενώ οι χιονοπτώσεις  εκδηλώνονται πιο σφοδρές και πιο πυκνές .

-Άνοδος της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας της θερμικής διαστολής του θαλασσινού νερού και της τήξης των παγετώνων . Αυξάνεται ο κίνδυνος πλημμυράς κοντά σε ακτές, μειώνεται η ποσότητα γλυκών υδάτων με αποτέλεσμα να επηρεάζεται  η γεωργία και η παροχή  πόσιμου νερού.

 –Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα εξαιτίας των αλλαγών χρήσης γης (ξηρασία, πλημμύρες, διάβρωση  εδάφους, δασικές πυρκαγιές )

Που βρισκόμαστε σήμερα

 Σήμερα βρισκόμαστε οριακά πάνω από τον 1^Ο C σε σχέση με την  προβιομηχανική περίοδο 1850 ,(την καθαρή περίοδο που δεν είχε αυξημένες συγκεντρώσεις). Τα φυσικά αίτια, όπως οι μεταβολές της ηλιακής ακτινοβολίας ή της ηφαιστειακής δραστηριότητας, εκτιμάται ότι έχουν συμβάλει λιγότερο από περίπου 0,1 °C στη συνολική αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ 1890 και 2010.Η συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική αλλαγή που υπογράφτηκε στις  22 Απριλίου του 2016 έθεσε ως στόχο την συγκράτηση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας αρκετά κάτω από 2^Ο C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα  και αν είναι δυνατόν κάτω από 1,5^Ο C μέχρι το τέλος του αιώνα (2100).

*Ένας βαθμός μπορεί να φαίνεται λίγος σε ένα κλειστό χώρο ή σε ανοικτό , ωστόσο προκαλεί αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τουλάχιστον 4% ,αυξάνει τη ρύπανση κατά 8-10% και αυξάνεται σημαντικά και τη θνησιμότητα σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες κυρίως αν έχουν κάποιο αναπνευστικό ή καρδιακό πρόβλημα.

Δύο σενάρια

 Ας εξετάσουμε τώρα 2 σενάρια αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη για τη Μεσόγειο για να καταλάβουμε καλύτερα το μέγεθος του προβλήματος.

 Το σενάριο αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5°C προβλέπει ότι στη Μεσόγειο:

• οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 41%,
• οι ακραίοι καύσωνες, που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, θα αυξηθούν κατά 173%
• οι ραγδαίες βροχοπτώσεις θα αυξηθούν κατά 10%.

Στους +2°C, δηλαδή στο οριακό σενάριο αύξησης της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας που έχει θέσει η διεθνής κοινότητα στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, αναμένεται ότι:

• οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 62%
• οι ακραίοι καύσωνες κατά 478%
• οι ραγδαίες βροχοπτώσεις κατά 21%.

Με απλά λόγια ο πλανήτης μας υποφέρει από υψηλό πυρετό. Οι  δεσμεύσεις των κρατών, στο πλαίσιο της Συνθήκης του Παρισιού, για απελευθέρωση από τον άνθρακα αποδείχτηκαν πολύ κατώτερες της κρισιμότητας. Με τις ισχύουσες δεσμεύσεις, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα ξεπεράσει τους +3°C ως το τέλος του αιώνα.

Τρόποι αντιμετώπισης κλιματικής αλλαγής

 Να αλλάξουμε το ενεργειακό μας σύστημα και να χρησιμοποιούμε πήγες ενέργειας χωρίς άνθρακα όπως (αιολική, ηλιακή, γεωθερμία ,βιομάζας ,πέλλετ )

– Να βελτιστοποιήσουμε  την δρομολόγηση των εμπορευμάτων .Να γίνονται δηλαδή περισσότερες συνδυαστικές αποστολές ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο συνολικός αριθμός ταξιδιών.

-Να προχωρήσουμε σε ταχύτερη υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων.

 -Να κατασκευάσουμε πράσινα κτίρια.

Συμπέρασμα

Η κλιματική αλλαγή είναι πλέον θέμα ζωής και θανάτου .Απειλεί τόσο τις ανθρώπινες δραστηριότητες ,όσο και τα οικοσυστήματα ,από τα δάση της Σιβηρίας και της Αρκτική μέχρι τους κοραλλιογενείς υφάλους και τα δάση του Αμαζονίου. Καθώς τα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις της  κλιματικής αλλαγής είναι πλέον συντριπτικά και τα σενάρια εξέλιξης επιδεινώνονται συνεχώς καλούμαστε ως ανθρωπότητα να αντιμετωπίσουμε μια ιστορικά πρωτοφανή κλιματική κρίση.